Citrus behoort tot de familie der Rutaceae en komt van oorsprong uit Azie. Sinds jaren worden er allerlei soorten in de tropen en subtropen over de hele wereld gekweekt. De vrucht wordt gegeten, het sap gedronken, de bloesem wordt in de parfumindustrie gebruikt. Wetenschappers, kwekers en liefhebbers enten zo ongeveer elke soort op elke andere om bijvoorbeeld de afmetingen of de vorstgevoeligheid van de boom of de smaak van de vrucht te beïnvloeden. Een klein gedeelte van al die verschillende vormen is voor ons als liefhebber in de handel, zoals bijvoorbeeld het kamersinaasappeltje Citrus mitis (ook wel calamondin genaamd), de Chinotte (Citrus aurantium var. myrtifolia), de citroen (Citrus lemon), de sinaasappel (Citrus sinensis), de kumquat (Fortunella margirata).

In ons land werden al in 1500 na Chr. Citrusbomen door liefhebbers als kuipplanten verzorgd: 's zomers buiten op het terras van de grote landgoederen en 's winters overwinteren in houten schuren met behulp van een turf- of kolenvuur. Later zijn daar de Oranjerieën voor in de plaats gekomen, hoge stenen gebouwen met aan de voorkant hoge ramen om voldoende licht binnen te laten vallen. De waarde die men toen aan citrusbomen toekende, heeft flink bijgedragen aan de huidige ontwikkeling van onze kassen.

Eén lid van de citrusfamilie kan gewoon het gehele jaar in de volle grond gekweekt worden: Poncirius trifoliata. In de lente verrast hij ons met zijn heerlijk geurende witte bloemen, waarna de vruchten verschijnen welke in het najaar geel kleuren en dan samen met de dikke doornen weer voor een totaal andere uitstraling zorgen.

Vaak wordt deze Poncius trifoliata, omdat hij zo sterk is, gebruikt om andere soorten op te enten. Uiteraard moet hij dan wel in de winter voortaan naar binnen worden gebracht zoals alle andere kuipplanten. Hij kan dan niet in de huiskamer worden geplaatst omdat de temperatuur daar te hoog is en de luchtvochtigheid te laag, wat bladval en sterfte van de plant tot gevolg zal hebben. Op een lichte koele slaapkamer, serre of kas welke op een minimumtemperatuur van zo'n 5-10 graden Celsius gehouden kan worden, kunnen citrusbomen heel goed overwinteren. Uiteraard moet er dan ook minder water gegeven worden en mag er niet meer bemest worden. Zorg regelmatig voor voldoende frisse lucht. In het voorjaar, vanaf eind februari kan begonnen worden met bemesting met een meststof, welke een vrij hoog stikstofgehalte bevat.

Vanaf ongeveer half mei (denk aan de nachtvorsten!) kunnen de citrusplanten naar buiten gebracht worden. Liefst op een lichte beschutte plaats. Bij zonneschijn de eerste week afschermen d.m.v. bijvoorbeeld schermdoek om verbranding van bladeren te voorkomen.(ook wijzelf beginnen rustig aan in de zon). Op zeer warme zomerdagen, bij zo'n 30 graden Celsius of meer, en als het dan 's avonds niet te koud wordt, vinden citrusplanten het fijn om af en toe tegen de avond besproeid te worden. In de zomer heeft de citrusplant uiteraard meer water nodig, zeker als hij bloeit of als de vruchten flink groeien. Laat de potkluit niet constant nat blijven, want dan kunnen de meststoffen veel moeilijker opgenomen worden en is er grote kans dat de bladeren geel worden. Eind augustus kan het beste met bemesting worden gestopt.

Voor beginners met citrusplanten is het aan te raden om een citroensoort aan te schaffen. Deze soorten zijn gemakkelijker in de verzorging en geven het hele jaar door heerlijk geurende bloemen en rijpe gele vruchten. Een blikvanger op het terras of balkon!

Het zaaien van pitjes uit citrusvruchten is een leuke bezigheid, en geeft ook mooie struikjes. Alleen moet je daarbij niet rekenen op de vorming van vruchten: ofwel er komen nooit vruchten of het duurt gauw zo'n twintig jaar voordat de boom gaat bloeien en vrucht dragen. Het vermeerderen kan het beste geschieden door enten hetgeen een vaardigheid op zichzelf is of het stekken van sommige soorten bij 20-25 graden Celsius. Het aanschaffen van een geënt boompje is dan ook aan te raden want deze geeft in het eerste of tweede jaar reeds vruchten.