De olijfboom (Olea europaea) is een boom van de olijffamilie (Oleaceae). Het geslacht Olea telt ongeveer 30 soorten met een groot spreidingsgebied,

De olijfboom is één van de oudste gecultiveerde bomen. Ze hebben vaak zeer karakteristieke, doorleefde stammen. Hierdoor zijn ze ook zo geliefd in de moderne tuin.

Olijfbomen zijn wintervaste planten en behouden hun blad de hele winter door. Doch er zijn nochtans enkele soorten die hun blad verliezen.

De boom groeit aanvankelijk relatief langzaam, heeft een dikke stam en lange wortels.

Een volwassen exemplaar kan uiteindelijk 12 meter hoog worden, maar gecultiveerde soorten worden eerder laag gehouden om een vlotte pluk te bewerkstelligen. Een platte brede kruin is dan het resultaat.

De boomwortels gaan zeer diep de grond in, dit geeft de boom de mogelijkheid te overleven bij langdurige droogteperiodes.

Het bijzondere van de olijfboom is dat hij vruchten schenkt in een onvruchtbare omgeving. De eerste vruchten kunnen na 4 à 5 jaar worden verwacht. Tussen de 12 en 15 jaar geeft een olijfboom de meeste vruchten.Olijven zijn eerst groen en krijgen geleidelijk een donkere kleur tot ze rijp zijn.